Prawo pielęgniarskie obejmuje wszystkie regulacje prawne dotyczące opieki nad osobami chorymi lub niepełnosprawnymi oraz związane z nimi zasady i problemy prawne.
Prawo pielęgniarskie jest ściśle powiązane z prawem socjalnym, gdyż znaczna część przepisów prawa pielęgniarskiego znajduje się w Księdze Jedenastej Kodeksu Ubezpieczeń Społecznych (SGB XI), która dotyczy ustawowego ubezpieczenia pielęgnacyjnego. Jednakże prywatne ubezpieczenie na opiekę pielęgniarską również zalicza się do prawa pielęgniarskiego. Prawo pielęgniarskie reguluje w szczególności stosunki prawne pomiędzy ubezpieczonym a kasami opieki pielęgniarskiej (świadczeniodawcami), a także stosunki prawne pomiędzy ubezpieczonym lub kasami opieki a świadczeniodawcami (np. pomoc pielęgniarska, dom opieki).
Każdy, kto posiada ustawowe ubezpieczenie zdrowotne, jest automatycznie również ubezpieczony zgodnie z prawem pielęgniarskim, patrz § 1 II SGB XI. Osoba posiadająca prywatne ubezpieczenie zdrowotne jest zobowiązana na mocy prawa pielęgniarskiego do zawarcia umowy prywatnego ubezpieczenia pielęgnacyjnego, patrz § 23 I 1 SGB XI. Podobnie jak ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie na wypadek opieki długoterminowej jest ubezpieczeniem obowiązkowym, które w pełni pokrywa ryzyko konieczności opieki.
Zgodnie z § 15 SGB W prawie pielęgniarskim dzieje się to na podstawie raportów służby medycznej kas chorych. Im wyższy poziom, tym bardziej dana osoba potrzebuje opieki i tym więcej świadczeń zostaje przyznanych.